Çatlayan Topuk Bakımı
Deri, vücudun tamamını saran koruyucu bir bariyerdir. Tek başına bir organ olan cilt, vücut için pek çok görevi de üstlenmektedir. Vücuttaki bulunduğu bölgeye göre incelik ve kalınlık farklılığı gösteren deri, ayak altlarında en kalın şeklinde görülür. Ayaklardaki biyomekanik bozukluklar, kimyasal değişiklikler, termal farklılıklar ve kronik bazı sistemik hastalıklar ayak tabanındaki derinin kurumasına, elastikiyetini kaybetmesine, mekanik olarak dirençsiz hale gelmesine neden olur. Derinin dayanıklılığı, doğal yağ ve nem oranına ve elastikiyet yeteneğine bağlıdır ve dayanıksız hale gelen deri ayakkabılardan kaynaklanabilecek mekanik etkilere, basış problemlerinden kaynaklanan biyomekanik bozukluklar sonucunda değişen basınç farklılıklarına dayanamaz hale gelir. Öncelikli olarak ayak tabanındaki basış değişiklikleri sonucu deri kendini kalınlaştırarak daha iç kısımlarda bulunan dokuları (sinirler, damarlar gibi) korumaya çalışır. Nem kaybı ve yağ dokusundaki bozulmanın bu tabloya eklenmesi ile ayakta durmak, yürümek ya da sırt üstü uzanmak bile acı verici olabilir. Özellikle topuklarda ortaya çıkan bu durum ilerleyerek çatlaklara neden olabilir ki, bu estetik görüntünün yanı sıra enfeksiyon giriş kapısı olarak vücuda zarar verir. Acı ve ağrıya bağlı olarak basış ve yürüyüş etkilenir ve ayakların dışında ayak bileği, diz, kalça ve bel eklemleri de etkilenebilir. Topuk çatlakları oluşum ve derinliklerine göre seviyelendirilerek değerlendirilir.
Çatlak topuk bakımında bakım koltuğuna oturan kişinin yapılacak bakıma göre düz oturması ya da koltuğa yüz üstü uzanması istenir. Sonrasında topuklardaki kalınlaşma ve çatlamalar kontrol edilir. Oluşmuş çatlakların derinlikleri tespit edilir. Kanama olup olmadığı kontrol edildikten sonra üstteki kuru, kalınlaşmış ölü doku temizlenir. Bu temizleme işlemi, bistüri ve/ veya özel uçlarla yapılır. Sadece hasarlı doku uzaklaştırıldıktan sonra oluşmuş çatlakların derinleşmiş, açılmış bölümleri farklı uçlarla temizlenir. Bu çatlakların çok derin olması halinde enfeksiyon girişinin engellenmesi için topuk bandajlanabilir. Çatlak topuk bakımlarının 4 haftalık periyotlarla yapılması gereklidir.
Bakım sonrası çatlak oluşumuna neden olan etken değerlendirilerek gerekli önlemlerin alınması gerekir. Biyomekanik bozukluğu olan kişiler ortopedi doktoruna, sistemik kronik hastalığı olan kişiler ilgili uzman hekime yönlendirilmelidir. Bunun yanında ortopedik ve yumuşak tabanlı terlik kullanılması vücut ağırlığını dengeleyeceği için tercih edilmelidir. Düzenli olarak deriyi nemlendiren, yağ dengesini düzenleyen özel ayak bakım ürünlerinin kullanılması hem cildin yenilenmesini sağlar hem de yeniden sağlıklı bir bariyer oluşumuna katkı yapar.
